Czym są biostymulatory wzrostu roślin?

Biostymulatory roślin są preparatami mającym pozytywny wpływ na rozwój, wzrost i poprawę jakości i wielkości plonowania roślin rolniczych i ogrodniczych. W produkcji rolniczej stosowane są obok nawozów mineralnych i środków ochrony roślin. Pozytywnie wpływają na wiele procesów fizjologicznych głównie metabolizmu i fotosyntezy. Stosowane są jako środki wspomagające uprawę roślin w rozumieniu przepisów ustawy o nawozach i nawożeniu. Biostymulatory wzrostu roślin zawierają w swoim składzie substancje lub mieszaninę substancji pochodzenia naturalnego, mogą też zawierać mikroorganizmy. Ich stosowanie poprawia stan upraw w sposób pośredni jak i bezpośredni, bez niekorzystnego wpływu na otaczający ekosystem.

Biostymulatory wzrostu roślin warunkują:

• bujniejszy wzrost rośliny przez zwiększenie tempa biosyntezy chlorofilu i poprawę efektywności fotosyntezy;
• poprawę wielkości i jakości plonu tj. zwiększenie w nim zawartości białka, mikro- i makroskładników;
• wzrost akumulacji azotu w roślinach nawożonych preparatami zawierającymi w swoim składzie głównie aminokwasy;
• zwiększenie intensywności pobierania z gleby składników odżywczych, przez system korzeniowy uprawianej rośliny, również wpływając na jego wzrost;
• umożliwienie roślinie dostęp do pierwiastków śladowych zawartych w podłożu (m. in. fosforu);
• pobudzenie metabolizmu, poprzez lepsze wykorzystanie składników odżywczych;
• wzmacnianie roślin przez zwiększenie odporności na ewentualne ataki patogenów chorobotwórczych czy szkodników;
• ochronę przed niekorzystnym oddziaływaniem czynników środowiskowych, np. niedobór czy też nadmiar wilgotności, niekorzystne zasolenie, działanie niskich temperatur czy też odziaływanie silnych wiatrów;
• regenerację i odzyskiwanie witalności po wystąpieniu stresu (tj. po przebytych chorobach grzybowych czy nieumiejętnym zastosowaniu herbicydów), poprzez odbudowywanie struktury komórkowej;
• selektywne dostarczanie makro- i mikroelementów roślinom, dokładnie wtedy, kiedy jest to niezbędne.

Skład biostymulatorów wzrostu roślin

Preparaty stosowane jako stymulatory wzrostu roślin, w swoim składzie zawierają substancje roślinne, zwierzęce lub mikroorganizmy wyłącznie pochodzenia naturalnego są to m.in.

• kwasy humusowe – w ich skład wchodzą głównie kwasy huminowe i fulwowe, które pozytywnie wpływają na pobieranie substancji odżywczych zawartych w glebie, wpływając w dużej mierze na poprawę dostępności pierwiastków występujących w ilościach ograniczonych, poprawiając w ten sposób właściwości akumulacyjne gleby;
• organizmy morskie – głównie glony i wodorosty, zawarte w nich pierwiastki i witaminy wpływają pozytywnie na rozrost systemu korzeniowego i pędów, a co za tym idzie wpływają na zwiększenie plonowania;
• aminokwasy – pochodzenia roślinnego jak i zwierzęcego wpływają na gospodarkę transportową i hormonalną rośliny, utrzymując prawidłowe pH komórki;
• mikroorganizmy – są to głównie: bakterie i grzyby, które pozytywnie wpływają na plonowanie np. bakterie Azotobacter, wiążące wolny azot z powietrza atmosferycznego udostępniając go roślinom, czy bakterie fosforowe np. Bacillus megaterium, zwiększające przyswajalność fosforu z form uwstecznionych roślinom uprawnym;
• mikro- i makroelementy – dodawane do biostymulatorów roślinnych pozwalają dodatkowo dostarczyć roślinie jednego lub kilku pierwiastków, głównie mikroelementów (tj. mangan, cynk, miedź, bor, molibden, chlor, kobalt, jod, fluor i ołów).

Sposób aplikacji biostymulatorów roślin

Biostymulatory można aplikować w sposób dolistny, opryskując części nadziemne rośliny, stosując rozpylacze np. polowe ceramiczne lub polimerowe jak i doglebowy, poprzez bezpośrednią aplikację do gleby przed wschodami roślin. Można je stosować także przy użyciu instalacji nawodnieniowej wprowadzając roztwór zawierający zazwyczaj substancje próchniczne w formie proszku czy też granulatu po uprzednim rozpuszczeniu. Pobieranie przez roślinę dostarczonych w sposób doglebowy składników odżywczych, w dużej mierze ma związek z kondycją gleby, jej aktywnością mikrobiologiczną i warunkami powietrzno-wodnymi. Dawkowanie i termin stosowania preparatów stymulujących wzrost rośliny uzależniony jest od gatunku i fazy rozwojowej (niezbędne informacje stosowania są podane na etykiecie produktu).

Wpływ stosowania biostymulatorów wzrostu roślin na środowisko

Stosując stymulatory wzrostu roślin jako wspomaganie, a nawet częściowe zastępowanie nawożenia mineralnego roślin uprawnych, przyczyniamy się do ochrony ekosystemów. Zawierają substancje wyłącznie pochodzenia naturalnego, przez co nie mają niekorzystnego wpływu na środowisko przyrodnicze. Ich stosowanie nie tylko wiąże się z pozytywnym odziaływaniem preparatu na roślinę, ale poprawia także kondycję i zasobność gleby przez zwiększenie zawartości w jej składzie przyjaznych mikroorganizmów tj. grzybów, czy bakterii. Są biodegradowalne, nie pozostawiają osadów i innych pozostałości po ich zastosowaniu, które mogłyby zalegać w profilu glebowym.

Dlaczego warto stosować biostymulatory roślinne?

Zaletą stosowania dolistnych stymulatorów wzrostu roślin w rolnictwie jak i ogrodnictwie jest m. in. sposób ich aplikacji pozwalający na szybką penetrację i wchłonięcie się zastosowanej substancji na roślinę, wpływając w szybkim tempie na efektywność procesów fizjologicznych roślin uprawnych. Natomiast doglebowe uzdatnianie środka, przy użyciu instalacji nawadniających wiąże się nie tylko z możliwością bezpośredniego i szybkiego pobrania składników przez system korzeniowy rośliny, ale także przynosi korzyści ekonomiczne.

mgr inż. Dorota Jagiełło

Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

 

Literatura:

Kozak M., Wondołowska-Grabowska A., Serafin-Andrzejewska M., Gniadzik M., Kozak M. K., 2016. Biostymulatory–wczoraj, dziś i jutro. Rolnictwo XXI wieku–problemy i wyzwania, 114.

Knapik M., 2018. Zastosowanie biostymulatorów we współczesnym rolnictwie. Zeszyty Studenckiego Ruchu Naukowego Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. 27(2), 79–84.

https://www.wir.org.pl/archiwum/siewca/biostymulatory.htm

USTAWA z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu. Załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 stycznia 2024 r. (Dz. U. poz. 105) źródło: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240000105/O/D20240105.pdf.